Giấy phép con là một thuật ngữ phổ biến dùng để chỉ các loại giấy phép, chứng chỉ, văn bản chấp thuận do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, nhằm cho phép các cá nhân, tổ chức được hoạt động trong một ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Hiểu đơn giản, giấy phép con là một loại giấy phép bổ sung, bắt buộc phải có bên cạnh Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp để đảm bảo doanh nghiệp đã đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, điều kiện đặc thù của ngành nghề đó (ví dụ: điều kiện về vốn, cơ sở vật chất, an toàn vệ sinh…).
Cơ sở pháp lý quy định về Giấy phép con
- Luật Doanh nghiệp 2020
- Nghị định 01/2021/NĐ-CP:
- Luật Đầu tư 2020:
- Khoản 1 Điều 7 của Luật Đầu tư 2020 quy định rõ ràng về “ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện”. Theo đó, đây là những ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh phải đáp ứng các điều kiện cần thiết vì các lý do quan trọng như quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội và sức khỏe của cộng đồng.
- Khoản 6 Điều 7 của Luật này cũng quy định các hình thức mà giấy phép con có thể được cấp, bao gồm: Giấy phép; Giấy chứng nhận; Chứng chỉ; Văn bản xác nhận, chấp thuận; và các yêu cầu khác mà cá nhân, tổ chức kinh tế phải đáp ứng để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh mà không cần phải có xác nhận bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền.
Các hình thức cấp Giấy phép con theo quy định pháp luật
Theo quy định tại Khoản 6 Điều 7 Luật Đầu tư 2020, giấy phép con không chỉ tồn tại dưới một hình thức duy nhất mà có thể được cấp dưới nhiều dạng khác nhau, phản ánh sự đa dạng của các yêu cầu kinh doanh có điều kiện. Các hình thức phổ biến bao gồm:
- Giấy phép (ví dụ: Giấy phép kinh doanh lữ hành, giấy phép đào tạo).
- Giấy chứng nhận (ví dụ: Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm).
- Chứng chỉ (ví dụ: Chứng chỉ hành nghề).
- Văn bản xác nhận, chấp thuận (ví dụ: Văn bản xác nhận đủ điều kiện kinh doanh).
Ngoài ra, còn có các yêu cầu khác mà cá nhân, tổ chức kinh tế phải đáp ứng để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh mà không cần phải có xác nhận bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền.
Việc “giấy phép con” là một thuật ngữ chung bao gồm nhiều loại tài liệu khác nhau giúp làm rõ rằng đây không phải lúc nào cũng là một “giấy phép” duy nhất, đồng nhất. Điều này phản ánh tính chất đa dạng của các yêu cầu kinh doanh có điều kiện và giúp ngăn ngừa sự nhầm lẫn về hình thức của các văn bản pháp lý này.
Danh mục và ví dụ cụ thể về Giấy phép con phổ biến theo lĩnh vực
| Lĩnh vực kinh doanh | Loại Giấy phép con phổ biến | Cơ quan cấp phép |
| Thực phẩm & Đồ uống | Giấy chứng nhận đủ điều kiện An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) | Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (tùy trường hợp) |
| Giấy phép bán lẻ/bán buôn rượu | Cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền | |
| Đăng ký bán rượu tiêu dùng tại chỗ | Cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền | |
| Du lịch | Giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế | Tổng cục Du lịch |
| Giấy phép kinh doanh lữ hành nội địa | Sở Du lịch hoặc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch cấp tỉnh | |
| Xây dựng | Giấy phép xây dựng (mới, sửa chữa, di dời, tạm thời, theo giai đoạn) | Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng (ví dụ: Sở Xây dựng) |
| Vận tải | Giấy phép kinh doanh vận tải bằng ô tô | Cơ quan quản lý nhà nước về giao thông vận tải |
| An ninh trật tự & PCCC | Giấy chứng nhận đủ điều kiện An ninh trật tự (ANTT) | Cơ quan Công an có thẩm quyền |
| Giấy phép phòng cháy chữa cháy (PCCC) | Cơ quan Công an có thẩm quyền | |
| Y tế & Khám chữa bệnh | Giấy chứng nhận đủ điều kiện phòng khám (đa khoa, chuyên khoa) | Sở Y tế |
| Giáo dục | Giấy phép hoạt động trung tâm ngoại ngữ (tin học) | Sở Giáo dục và Đào tạo |
| Giấy phép thành lập trường mầm non | Sở Giáo dục và Đào tạo | |
| Dịch vụ trực tuyến & CNTT | Giấy phép thiết lập mạng xã hội | Bộ Thông tin và Truyền thông |
| Giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử (ICP) | Bộ Thông tin và Truyền thông | |
| Quảng cáo & Sở hữu trí tuệ | Giấy phép quảng cáo | Cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa, thông tin (tùy loại hình) |
| Đăng ký độc quyền thương hiệu, nhãn hiệu | Cục Sở hữu trí tuệ | |
| Lưu hành sản phẩm & Tiêu chuẩn | Giấy chứng nhận công bố chất lượng sản phẩm | Cơ quan quản lý chuyên ngành (sau khi có ATVSTP/ISO) |
| Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) | Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (tùy sản phẩm) | |
| Giấy chứng nhận GMP thực phẩm | Bộ Y tế | |
| Đăng ký mã số mã vạch (MSMV) | Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (GS1 Vietnam) | |
| Lao động nước ngoài | Giấy phép lao động (Work Permit) | Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội |
| Thẻ tạm trú | Cục Quản lý xuất nhập cảnh |
“Giấy phép con” là một khái niệm trung tâm trong hệ thống pháp luật kinh doanh Việt Nam, đặc biệt đối với các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Mặc dù không có định nghĩa cụ thể trong các luật chính, nó được hiểu rộng rãi là giấy tờ pháp lý chứng nhận khả năng và sự tuân thủ của doanh nghiệp đối với các yêu cầu chuyên biệt, nhằm bảo vệ lợi ích công cộng như quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội, đạo đức và sức khỏe cộng đồng.
